Ostatnio w czasie teleporad często pytacie Państwa o możliwość wykonania testu z krwi na obecność przeciwciała klasy IgM i IgG przeciw wirusowi Covid-19 głównie celem „sprawdzenia się”. Szybkie testy płytkowe do oznaczeń jakościowych są dostępne w handlu od ok miesiąca – półtorej i coraz więcej podmiotów zajmuje się wykonaniem takich oznaczeń. Często nawet w postaci całej usługi tj. przyjazd, pobranie krwi + badanie.
W związku z powtarzającymi się pytaniami chcielibyśmy udzielić kilku odpowiedzi i przedstawić Państwu dlaczego uważamy że wykonanie takiego badania może nie być najlepszym pomysłem.
Pytanie:
- Czy można u Państwa wykonać oznaczenie przeciwciał w kierunku Covid-19. Teoretycznie TAK, praktycznie NIE. Diagnostyka która jest wykonawcą badań lab. pobranych w naszej placówce udostępnia taką możliwość jednakże jest to badanie komercyjne – a takich z powodu potrzeby zachowania izolacji obecnie nie wykonujemy. Ponadto jest to oznaczenie do pierwszego wyniku dodatniego. Tzn. w momencie gdy pierwszy Pacjent uzyska wynik pozytywny cały kontaktujący się z nim personel zostanie objęty kwarantanną, a punkt pobrań zamknięty.
- Czy takie testy są wiarygodne?. Większość tego typu oznaczeń wykonywana jest szybkimi testami płytkowymi (takimi jak popularne testy ciążowe) które służą jedynie do diagnostyki jakościowej. To znaczy dają odpowiedź czy przeciwciała są obecne na zasadzie TAK/NIE. Większość dostępnych w handlu testów może pochwalić się bardzo dobrymi parametrami czułości i swoistości. To znaczy że przepuszczają niewielki odsetek osób posiadających przeciwciała we krwi jako „ujemne” – wyniki fałszywie ujemne (jednak jest to z reguły 5-6%) oraz dają pewność że to co wykryły to faktycznie przeciwciała skierowane przeciw COVID-19 (mały odsetek wyników fałszywie dodatnich).
- Dlaczego takie testy nie są szeroko stosowane?. Głównie dlatego że nie do końca wiemy co oznacza wynik pozytywny w takich testach. Przeciwciała we krwi pojawiają się najwcześniej po 3 tygodniach od kontaktu z wirusem a więc nie stwierdzają jego obecności „tu i teraz” w czasie wykonania testu (tak jak wynik z wymazu) lecz pokazują co się działo ok miesiąca temu. Nie mamy też do końca wiedzy o swoistości samych przeciwciał, to znaczy czy skierowane są one tylko wobec Covid-19 czy mogą występować reakcje krzyżowe z innymi koronawirusami lub w ogóle innymi patogenami. Wszystko to sprawia że większość dostępnych testów jest niezwalidowana – to znaczy że nie wiemy kiedy uznać je za dodatnie i stanowiące podstawę do rozpoznania zakażenia. Najczęściej wynik badania który Państwo uzyskujecie brzmi: „reaktywny” lub „niereaktywny” czyli czy wykryto obecność przeciwciał czy nie. Nie wnosi więc (poza bardzo konkretnymi przypadkami) większej wiedzy medycznej, jednakże uzyskanie wyniku pozytywnego niesie ze sobą poważne konsekwencje prawne – obowiązek izolacji, zgłoszenie do sanepidu, objęcie kwarantanną osób z kontaktu itp.
- Jaki jest koszt badania?. W hurcie koszt pojedynczego testu wynosi ok 50-60zł, jako usługi z pobraniem itp. ok 150zł (POLMED we Wrocławiu)